Kontrowersyjny pomysł w Sejmie. Kara finansowa za brak dzieci?
Do Sejmu wpłynęła petycja obywatelska postulująca wprowadzenie wyższych składek emerytalnych dla osób powyżej 30. roku życia, które nie mają dzieci lub posiadają tylko jedno. Autor dokumentu chce, by osoby bezdzietne płaciły składkę dwukrotnie wyższą, a rodzice jednego dziecka – o 50 proc. wyższą niż obecnie. Wyjątkiem miałyby być osoby bezpłodne oraz te, których dziecko zmarło – po okazaniu stosownego zaświadczenia w ZUS.
Argumenty wnioskodawcy
Zgodnie z argumentacją wnioskodawcy, obecny model oparty na zasadzie zastępowalności pokoleń wymaga, by osoby przyczyniające się do spadku liczby przyszłych podatników – czyli osoby bezdzietne – rekompensowały to większą składką. Według autora petycji, takie rozwiązanie mogłoby przynieść nawet kilkadziesiąt miliardów złotych dodatkowych wpływów do ZUS, a przy okazji zmniejszyć presję na budżet państwa i zmotywować do posiadania większej liczby dzieci.
Zgodnie z aktualnymi przepisami, składka emerytalna wynosi 19,52 proc. podstawy wymiaru, z czego po 9,76 proc. pokrywają pracownik i pracodawca. Jej wysokość nie jest dziś zależna od sytuacji rodzinnej. Składki odprowadza się od przychodów z pracy, a po przekroczeniu określonego limitu rocznych zarobków nie są już pobierane. Tego typu ograniczenia powodują, że osoby dobrze zarabiające i tak nie zapłaciłyby więcej niż obecnie.
Kontrowersyjna propozycja
Sejmowe Biuro Ekspertyz i Oceny Skutków Regulacji (BEOS) zaleciło odrzucenie petycji. Zdaniem ekspertów, wnioskowane zmiany naruszałyby zasadę równości i sprawiedliwości społecznej, ponieważ wysokość składki byłaby ustalana nie tylko w oparciu o dochód, lecz także o liczbę posiadanych dzieci. Biuro podkreśliło również, że osoby bezdzietne nie obciążają systemu, ponieważ już teraz finansują wypłaty emerytur z własnych składek.
Decyzję w sprawie petycji ma podjąć sejmowa Komisja ds. Petycji podczas posiedzenia 22 lipca 2025 roku. Choć propozycja nie uzyskała poparcia ekspertów, losy projektu formalnie pozostają otwarte.